Caabuqa kelyaha, oo sidoo kale loo yaqaano pyelonephritis, waxay noqon kartaa xaalad xanuun badan oo halis ah oo saameeya kelyaha.

Waxay dhacaan marka bakteeriyada waxyeelada leh ay gasho marinka kaadi mareenka oo ay kor u soo aado kelyaha, taasoo keenta caabuq.

Iyadoo caabuqyada kelyaha la daweyn karo, waxay u baahan yihiin daryeel caafimaad oo degdeg ah si looga hortago dhibaatooyinka.

Maxaa Sababa Caabuqa Kelyaha?

Sababta koowaad ee caabuqa kelyaha waa joogitaanka bakteeriyada ee marinka kaadida.

Bakteeriyadani waxay caadi ahaan ka soo gashaa kaadi mareenka waxayna ku tarmaan kaadiheysta, taasoo keenta caabuqa kaadi mareenka (UTI).

Halkaa, waxay u safri karaan ilaa kelyaha, taasoo keenta caabuq.

Sii Daalaco: Youtubekeyga

Qodobada qaarkood ayaa kordhin kara halista infekshanka kelyaha, oo ay ku jiraan:

1. Habacsanaanta kaadi mareenka: Arrimaha qaab dhismeedka kaadi mareenka, sida dhagxaanta kelyaha ama prostate-ka oo wayn, waxay hor istaagi karaan socodka kaadida waxayna kordhin karaan halista caabuqa.

2. Nidaamka Difaaca Jilicsan: Xaaladaha daciifiya habka difaaca jirka, sida sonkorowga ama HIV/AIDS, waxay qofka ka dhigi karaan kuwo aad ugu nugul caabuqyada, oo ay ku jiraan caabuqyada kelyaha.

3. Isticmaalka Kateetarka: Dadka u baahan kateeter-ka muddada dheer waxay halis sare ugu jiraan inay qaadaan caabuqyada kaadi mareenka, kuwaas oo u gudbi kara caabuqa kelyaha haddii aan la daaweyn.

Calaamadaha Caabuqa Kelyaha

Caabuqyada kelyaha ayaa inta badan la yimaada calaamado kala duwan, oo ay ka mid noqon karaan:

1. Qandho iyo qarqaryo: Qandho badan oo ay weheliso qarqaryo waa calaamad caadi ah oo lagu garto caabuqa kelyaha, taas oo muujinaysa in jidhku uu la dagaalamayo caabuqa.

2. Dhabar, Dhinac, ama Gumaar Xanuun: Xanuunka dhabarka, dhinaca, ama gumaarka, sida caadiga ah hal dhinac oo jidhka ah, waa calaamad muujinaysa caabuq kelyaha ah. Xanuunku wuxuu noqon karaa mid daran oo joogto ah.

3. Calaamadaha Kaadi: Shakhsiyaadka qaba caabuqyada kelyaha waxaa laga yaabaa inay la kulmaan kaadin joogto ah, degdeg ah, ama xanuun leh.

Kaadida waxaa laga yaabaa inay u muuqato daruur ama waxay yeelan kartaa ur xooggan.

4. Lalabbo iyo matag: Dadka qaar ee qaba caabuqyada kelyaha waxaa laga yaabaa inay la kulmaan lallabbo, matag, ama cunto xumo.

5. Daal: daciifnimo guud ama daal ayaa dhici kara marka uu jirku la dagaalamayo caabuqa.

Sii Daalaco: Facebook pagekeyga

Ogaanshaha iyo daawaynta caabuqyada kelyaha

Haddii aad ka shakisan tahay inaad qabtid caabuq kelyaha, waa muhiim inaad si degdeg ah u aragto ama aad ula xiriirto bixiye daryeel caafimaad.

Si loo ogaado caabuqa caadi ahaan waxa loo bahan yahay baadhis jidheed (physical examination), baadhitaano kaadida si loo ogaado bakteeriyada iyo unugyada dhiiga cad, iyo mararka qaarkood baadhitaano sawir sida CT scan ama ultrasound si loo qiimeeyo xaalada kelyaha.

Daaweynta caabuqa kelyaha badanaa waxaa lagu xaliyaa antibiyootik si loo baabi’iyo bakteeriyada keenta caabuqa.

Waa lama huraan inaad qaadato daawada antibiyootiga oo dhan sida uu kuu qoray bixiyaha daryeelka caafimaadkaaga, xitaa haddii aad aragto inaad ka roonaaneyso ka hor intaadan dhameysan daawada.

Antibiyootiga ka sokow, bixiyaha daryeelka caafimaadkaagu waxa laga yaabaa inuu kugula taliyo xanuun baabi’iye ama qandha jabiye si loo yareeyo xanuunka iyo qandhada.

Ka hortagga Caabuqa Kelyaha

Iyadoo infekshannada kelyuhu ay noqon karaan kuwo adag si looga hortago gebi ahaanba, waxaa jira tillaabooyin aad qaadi karto si aad u yareyso khatartaada:

1. Fuuq celinta: Cabbitaanka biyo badan waxay caawisaa inay bakteeriyada ka soo saarto kaadi mareenka, taas oo yaraynaysa khatarta caabuqa.

2. Nadaafadda Wanaagsan: si wanaagsan in aad iskaga nadiifiso ka dib markaad musqusha isticmaasho waxay ka hor tagtaa faafitaanka bakteeriyada ka imaaneysa futada ilaa kaadi mareenka.

3. Si joogta ah u kaadi: Iska ilaali inaad kaadida hayso muddo dheer, sababtoo ah tani waxay u oggolaan kartaa bakteeriyada inay ku tarmaan kaadiheysta.

4. Ka fogow waxyaabaha xanafta leh: Xaddidaadda isticmaalka waxyaabaha xanafta leh sida caffeine iyo alkohol waxa ay gacan ka gaysan kartaa ilaalinta caafimaadka kaadi mareenka.

5. U raadso daawaynta degdega ah ee UTIs: Haddii aad isku aragto calaamadaha caabuqa kaadi mareenka, sida kaadida in ay ku gubayso ama kaadida soo noqnoqota, u raadso daryeel caafimaad isla markiiba si aad uga hortagto in caabuqu ku faafo kelyaha.

Gabagabo

Caabuqa kelyuhu wuxuu noqon karaa xanuun iyo halis haddii aan la daweyn.

Aqoonsiga calaamadaha iyo raadinta daryeel caafimaad oo degdeg ah ayaa muhiim u ah daaweynta waxtarka leh iyo ka hortagga dhibaatooyinka.

Markaad fahamto sababaha, calaamadaha, iyo tallaabooyinka ka hortagga, waxaad qaadi kartaa tillaabooyin firfircoon si aad u ilaaliso caafimaadka kelyahaaga.

Sii Daalaco: Qaabka iyo Shaqada kelyaha