Dhagxaanta kelyuhu waa xaalad caadi ah oo inta badan xanuun leh oo dhacda marka macdanta iyo cusbada kaadidu ay dhalaaliso oo ay sameeyaan cuf adag gudaha kelyaha ama kaadi mareenka.

Iyadoo dhagxaanta kelyaha ay ku kala duwan yihiin cabbirka iyo waxa ay ka kooban yihiin, waxay keeni karaan raaxo la’aan weyn waxayna u baahan karaan faragelin caafimaad si loo maareeyo si wax ku ool ah.

Maxaa Sababa Dhagxaanta Kelyaha?

Dhowr arrimood ayaa gacan ka geysta sameynta dhagxaanta kelyaha, oo ay ku jiraan:

1. Fuuqbax: Qaadashada dareeraha oo aan kugu filnayn waxay kuu horseedi kartaa kaadida oo ururto, waxayna kordhisaa khatarta samaynta dhagaxa.

2. Cuntada: Isticmaalka cuntooyinka ay ku badan tahay oxalate, sida lawska, iyo shukulaatada, ama cusbada iyo borotiinka ku badan yihiin, waxay ka qayb qaadan kartaa samaynta dhagaxa.

3. Hida sidaha: Taariikhda qoyska ee dhagxaanta kelyaha horay ugu dhacay waxa ay kordhin kartaa u nuglaanshaha qofka in uu ku dhaco dhagaxaanta kilyaha.

4. Xaaladaha Caafimaadka qaarkood: Xaaladaha sida hyperparathyroidism, cudurada kilyaha ee cystic, iyo caabuqyada kaadi mareenka waxay u horseedi karaan shakhsiyaadka samaynta dhagaxaanta kelyaha.

5. Daawooyinka: Daawooyinka qaarkood, oo ay ku jiraan diuretics iyo antacids ka kooban calcium, waxay kordhin karaan khatarta ah inay yeeshaan dhagxaan kelyaha.

Sii Daalaco: Youtubekeyga

Calaamadaha Dhagxaanta Kelyaha

Calaamadaha dhagxaan kelyaha way kala duwanaan karaan iyadoo ku xiran xajmiga iyo meesha uu dhagaxa ku yaallo ee kaadi mareenka. Calaamadaha caanka ah waxaa ka mid ah:

1. Xanuun daran: Calaamadaha ugu caansan ee dhagxaanta kelyaha ayaa ah xanuun aad u daran, oo sida caadiga ah laga dareemo dhabarka ama dhinaca, oo inta badan ku faafa caloosha qeybta hoose ama gumaarka.

2. Dhiiga kaadida: Hematuria, ama kaadida in uu raaco dhiig, waxay ku dhici kartaa Xoqida kaadi mareenka ee dhagaxa.

3. Calaamadaha kaadida: Shakhsiyaadka leh dhagxaanta kelyaha waxaa laga yaabaa inay la kulmaan kaadin joogto ah, degdeg ah iyo xanuun ama gubasho inta lagu jiro kaadida.

4. Lalabbo iyo matag: Dadka qaar ee leh dhagxaanta kelyaha waxaa laga yaabaa inay la kulmaan lallabbo, matag, ama calool xanuun.

Sii Daalaco: Facebook pagekeyga

Ogaanshaha iyo Daawaynta Dhagxaanta Kelyaha

Haddii aad ka shakisan tahay inaad qabtid dhagxaanta kelyaha, waa lama huraan inaad raadsato qiimeyn caafimaad si loo helo ogaanshaha saxda ah iyo daaweynta habboon.

1. Taariikhda Caafimaadka iyo Baadhitaanka Jirka: Bixiyahaaga daryeelka caafimaadka ayaa wax ka weydiin doona calaamadahaaga iyo taariikhdaada caafimaad wuxuuna samayn doonaa baaritaan jireed.

2. Tijaabooyinka Sawirka: Daraasadaha sawirka sida CT scan, ultrasound, ama Raajo ayaa laga yaabaa in la sameeyo si loo arko dhagxaanta loona qiimeeyo cabbirkooda iyo meesha ay ku sugan yihiin.

3. Baaritaanka kaadida: Falanqaynta saamiga kaadidu waxay kaa caawin kartaa in la ogaado xaalad kasta oo hoose oo gacan ka geysata samaynta dhagaxa.

Ikhtiyaarka daawaynta ee dhagxaanta kelyaha waxay ku xidhan yihiin arrimo ay ka mid yihiin cabbirka iyo meesha ay dhagaxyadu yaalliin, iyo sidoo kale darnaanta calaamadaha.

Daawaynta caadiga ah waxaa ka mid ah:

1. Maareynta Xanuunka: Daawooyinka xanuunka ee aan la qorin ama dhakhtar qoray ayaa laga yaabaa in loo qoro si loo yareeyo raaxo la’aanta la xiriirta dhagxaanta kelyaha.

2. Fuuq celinta: Biyo badan oo la cabbo waxay kaa caawin karaan in la nadiifiyo dhagxaanta yaryar oo ay ka hortagaan samaynta kuwa cusub.

3. Daawooyinka: Daawooyinka qaarkood, sida alfa-blockers ama daawooyinka lagu xakameeyo heerarka aysiidhka kaadi mareenka, ayaa laga yaabaa in loo qoro si ay u fududeeyaan marinka dhagxaanta.

4. Nidaamyada Caafimaadka: Kiisaska ay dhagxaantu waaweyn yihiin ama ay keenaan calaamado daran, hababka caafimaadka sida shock wave lithotripsy, ureteroscopy, ama qalliin ayaa laga yaabaa inay lagama maarmaan noqoto.

Ka hortagga Dhagxaanta Kelyaha

Iyadoo aan dhammaan dhagxaanta kelyaha laga hortagi karin, dhowr hab nololeed oo wax ka beddel ah ayaa kaa caawin kara yaraynta khatarta samaynta dhagaxa:

1. Fuuq celita: Cabbitaanka xaddi ku filan oo biyo ah maalin kasta waxa ay caawisaa in kaadida la milo oo ay ka hortagto samaynta dhagaxaanta.

2. Isbeddellada Cunnada: Xaddidaadda qaadashada cuntooyinka ay ku badan tahay oxalate, sodium, iyo borotiinka xayawaanada ayaa kaa caawin kara yaraynta khatarta samaynta dhagaxa.

3. Qaadashada Calcium: Isticmaalka cuntooyinka hodanka ku ah kaalshiyamka waxay kaa caawin kartaa in ay xidho oxalateka mindhicirrada, yaraynta nuugisteeda iyo in loo saaro kaadi ahaan.

4. La Socodka Qaadashada Soodhiyamka: Qaadashada soodhiyamka ee xad-dhaafka ah waxay kordhin kartaa qashin-saarka calcium ee kaadida, taas oo qayb ka qaadanaysa samaynta dhagaxa.

Xaddidaadda qaadashada sodium waxay kaa caawin kartaa ka hortagga arintaan.

5. Jimicsiga joogtada ah: In qofku uu si joogto ah u sameeyo dhaqdhaqaaq jireed waxa uu kaa caawin karaa in uu miisaankiisa caafimaad qabo, waxa uuna hoos u dhigi karaa khatarta ah in ay ku dhacaan xaalado caafimaad oo qaarkood la xidhiidha dhagxaanta kelyaha, sida buurnida iyo dhiig karka.

Sii Daalaco: Daaweynta Caabuqa Kelyaha