Caloosha, oo ah qayb muhiim ah oo ka mid ah habka dheef shiidka, ayaa door muhiim ah ka ciyaarta burburinta cuntada, nuugista nafaqooyinka, iyo ka ilaalinta jirka ee cudurada.

Maqaalkan, waxaynu sahamin doonaa habka qaab dhismeedka iyo shaqada ee caloosha oo faahfaahsan.

Qaab dhismeedka Calosha

1. Goobta iyo Qaab dhismeedka

Caloshu waa muruq, oo ah xubin u qaabaysan sida xarafka J oo ku taal rubaca sare ee qeybta bidix ee caloosha, oo wax yar ka hooseeya diaphragm.

Waxay ku xiran tahay hunguriga iyo duodenum, oo ah qaybta koowaad ee mindhicirka yar. Caloshu waxay u qaybsantaa afar goobod oo waaweyn:

• Cardia: Meesha ay hungurigu iyo caloosha ku kulmaan.
• Fundus: Gobolka sida qubbada u qaabaysan ee kakoreyso, dhinaca bidixne ka xigto cardia.
• Body: Bartamaha, gobolka ugu weyn caloosha.
• Pylorus: Gobolka u qaabaysan funnel ee gala mindhicirka yar, oo ka kooban antrum iyo kanaalka pyloric.

Sii Daalaco: Youtubekeyga

2. Darbiyada calosha

Derbiyada calooshu waxay ka kooban yihiin afar lakab:

• Mucosa: Waa Lakabka ugu hooseeya, oo ka kooban qanjidhada gastric ee soo saara dheecaanada gastric, xab, iyo enzymes dheefshiidka.
• Submucosa: Lakabka unugyada connective ee ka kooban xididdada dhiigga, neerfaha, iyo lymphatics.
• Muscularis externa: Lakab qaro weyn oo fiilooyinka muruqa ah oo loo habeeyay saddex jiho (dherer, wareeg ah, iyo dadab) taas oo u sahlaysa caloosha inay luxdo oo ay isku qasto cuntada.
• Serosa: Lakabka ugu dambeeya, waana lakabka khafiifka ah ee connective tissue oo ku daboolan peritoneumka.

3. qanjidhada calosha iyo dheecaanka

mucosa waxaa ku jira dhowr nooc oo qanjidhada caloosha ah:

• Parietal cells: Waxay soo saaraan hydrochloric acid (HCl) and intrinsic factor.
• Chief cells: Waxay soo saaraan pepsinogen.
• Mucous cells: Waxay soo saaraan xab si ay xuubka caloosha uga ilaaliyo dheecaanada dheefshiidka.
• G cells: Waxay soo saaraan hormoonka gastrin, kaas oo kiciya wax soo saarka HCl.

Shaqada Caloosha

1. Dheefshiidka

Muruqa calooshu waxay isku luxaan oo isku walaqaan cuntada, iyaga oo u kala jajabinaayo qaybo yaryar oo ku qasan dheecaanka gastric si ay u sameeyaan walxo dareere ah oo la yiraahdo chyme.

Dhaqdhaqaaqyadan waxaa fududeeyay qaabka saddexda lakab ee muscularis externa, kaas oo u oggolaanaya dhaqdhaqaaqyo adag oo lagama maarmaanka u ah isku dhafka iyo shiididda cuntada.

2. Dheefshiid kiimikaad

Qanjirrada gastric waxay door muhiim ah ka ciyaaraan dheefshiidka kiimikaad:

• Hydrochloric acid (HCl): Waxay hoos u dhigtaa pH-ga caloosha ilaa 2, abuurista jawi aashito ah oo ka saara borotiinnada, dila cudur sidaha, iyo ka shaqaysiiya pepsinogen una badaleyso pepsin.
• Pepsin: Wuxuu u kala jejebiyaa borotiinnada peptides yar yar.
• Gastric lipase: Wuxuu bilaabaa dheefshiidka lipidska, inkastoo inta badan dheefshiidka dufanka uu ka dhaco xiidmaha yar.

3. Nidaaminta Shaqada Caloosha

Dhaqdhaqaaqa gastric waxaa lagu nidaamiyaa hababka neerfaha iyo hormoonnada:

• Marxaladda Cephalic: Waxaa kiciya aragga, urta, dhadhanka, ama ka fikirka cuntada, waxayna kicinaysa neerfaha vagus si ay u soo deyso dheecaannada calosha.
• Marxaladda caloosha (gastric): Waxay bilaabataa markay cuntada calosha soo gasho, taasoo keenta soo daynta dheecaanka gastrin, taas oo sii kicinaysa wax soo saarka aashitada iyo dhaqdhaqaaqa caloosha.
• Marxaladda mindhicirka: Wuxuu bilaabmaa marka chyme uu galo duodenum, taasoo keenta hoos u dhac ku yimaada dhaqdhaqaaqa calosha iyo soo daynta hormoonnada sida secretin iyo cholecystokinin (CCK), kuwaas oo xannibaya dheecaanka calosha iyo dhaqdhaqaaqa.

4. Nuugista iyo Ilaalinta

Inkasta oo nuugista nafaqadu ay ka dhacdo mindhicirka yar, calooshu waxay nuugtaa walxaha qaarkood, sida khamriga, aspirin, iyo daawooyinka kale sida (NSAIDs).

Calosha ayaa sidoo kale door muhiim ah ka ciyaarta ilaalinta jirka iyada oo soo saarta xab, kaas oo sameeya xayndaab difaac ah oo ka hortagaya deegaankeeda acidic ah iyo enzymes dheefshiidka.

Intaa waxaa dheer, soo saarista intrinsic factor ee unugyada parietal ayaa muhiim u ah nuugista fitamiin B12 ee xiidmaha yar.

Sii Daalaco: Facebook pagekeyga

Gabagabo

Qaab dhismeedka iyo shaqada caloosha ayaa si qoto dheer loogu talagalay inay qabtaan hawlaha muhiimka ah ee dheefshiidka iyo ilaalinta.

Laga soo bilaabo unugyadeeda gaarka ah iyo lakabyada murqaha ilaa hababka dheefshiidka ee habaysan, calooshu waxay tusaale u tahay kakanaanta iyo waxtarka habka dheefshiidka aadanaha.

Fahamka hababkan ayaa muujinaya muhiimada ay leedahay ilaalinta caafimaadka caloosha iyada oo loo marayo cunto dheeli tiran, jimicsi joogto ah, iyo ka fogaanshaha walxaha waxyeelada leh.

Aqoontaani maaha oo kaliya inay sii qoto dheereyso qadarinta nidaamka dheef-shiidka laakiin sidoo kale waxay hoosta ka xariiqaysaa baahida loo qabo hab dhammaystiran oo ladnaanta caloosha iyo mindhicirka.

Sii Daalaco: Boogta Peptic: Sababaha, Calaamadaha, iyo Daaweynta